Hoe lang gaan werk- en veiligheidsschoenen mee?
Dat hangt sterk af van de intensiteit van gebruik, omgeving en onderhoud, maar er zijn wel richtlijnen.
- Licht gebruik: 2 jaar of langer. Licht gebruik betekent dat de veiligheidsschoenen maar af en toe gedragen worden in omgevingen die relatief schoon en droog zijn en daarbij weinig worden belast. Denk bijvoorbeeld aan kantoorfuncties waarbij sporadisch het magazijn of de werkplaats ingelopen wordt.
- Gemiddeld gebruik: 1 tot 2 jaar. Het gaat hierbij om situaties waarbij schoenen regelmatig gedragen worden, maar niet onder de zwaarste omstandigheden. Bijvoorbeeld door schoonmakers, heftruckchauffeurs of productiemedewerkers.
- Zwaar gebruik: 6 tot 12 maanden. Zwaar gebruik is bijvoorbeeld het dagelijks werken op ruwe ondergronden of buitenwerk in natte, modderige of extreem koude of warme omstandigheden. Maar ook intensieve belasting, zoals veel knielen, kruipen, slepen of zware stoten, valt onder zwaar gebruik. Bij echt extreme omstandigheden, bijvoorbeeld dagelijks in vocht of chemicaliën, is de levensduur nog korter. Onder dit soort omstandigheden kunnen schoenen al na 6 maanden vervangen moeten worden.
- Ongebruikte veiligheidsschoenen: 3 tot 5 jaar. Zelfs veiligheidsschoenen die nooit gedragen worden, hebben een beperkte levensduur. Dit komt doordat materialen ook zonder gebruik langzaam verouderen. Zoals zolen die uitdrogen, verharden of scheuren, schuimlagen die hun veerkracht verliezen en leer en textiel dat uitdroogt, scheurt of zijn stevigheid verliest.
Waarom is onderhoud van veiligheidsschoenen zo belangrijk?
Goed onderhoud heeft direct invloed op de veiligheid, het comfort en de levensduur van veiligheidsschoenen.
Behouden van beschermende werking
Het behouden van de beschermende werking is eigenlijk de belangrijkste reden waarom veiligheidsschoenen regelmatig gecontroleerd en goed onderhouden moeten worden.
Zonder onderhoud kunnen leer en textiel uitdrogen, scheuren of hun stevigheid verliezen. Daarnaast blijven beschermneuzen en tussenzolen beter functioneren als het materiaal eromheen in goede staat blijft. Kortom: de beschermende werking blijft alleen behouden als de kernonderdelen intact zijn en het materiaal in goede conditie blijft. Zodra één onderdeel (neus, tussenzool, zool of bovenwerk) faalt, biedt de schoen geen volledige veiligheid meer.
Hygiëne en comfort
Zweet, vocht en vuil kunnen zorgen voor bacteriegroei en nare geurtjes. Wissel daarom inlegzolen regelmatig af zodat ze tussendoor kunnen drogen, draag sokken van ademende materialen en reinig de binnenkant periodiek met bijvoorbeeld een speciale spray. Goed onderhoud zorgt niet alleen voor een langere levensduur, maar voorkomt ook gezondheidsproblemen (schimmels, rug- en voetklachten) en verhoogt het draagcomfort.
Langere levensduur
Regelmatig schoonmaken voorkomt dat vuil, olie en chemicaliën de zool aantasten. Goed drogen en insmeren (bij leer) voorkomt vroegtijdige slijtage. Met goed onderhoud kun je de levensduur van veiligheidsschoenen vaak met 25 tot 50% verlengen, terwijl de beschermende werking en het draagcomfort behouden blijven.
Kostenbesparing
Schoenen die goed worden verzorgd, hoeven minder snel vervangen te worden, wat een directe besparing oplevert. Daarnaast vergroten slecht onderhouden of versleten veiligheidsschoenen het risico op uitglijden, blessures en voet- of rugklachten. Ook blijven goed onderhouden schoenen comfortabel, waardoor medewerkers minder klachten ontwikkelen en productiever blijven. Goed onderhoud kost wat tijd, maar levert dus structureel minder vervangingskosten, minder verzuim en een hogere medewerkerstevredenheid op.
Tips om de levensduur van veiligheidsschoenen te verlengen
Met juist onderhoud en slim gebruik kunt u de levensduur aanzienlijk verlengen, zonder concessies te doen aan de veiligheid. Soms gaan schoenen zo wel maanden langer mee, zeker bij licht tot gemiddeld gebruik.
- Regelmatig schoonmaken: Verwijder dagelijks vuil, stof en modder. Gebruik hierbij lauw water en een zachte borstel en zeker geen agressieve schoonmaakmiddelen!
- Goed laten drogen: Laat schoenen na gebruik drogen op kamertemperatuur. Zet ze nooit direct bij een kachel of in de zon. Dit droogt leer en rubber uit. Gebruik eventueel een schoendroger of krantenpapier om vocht te absorberen.
- Materiaal op de juiste manier onderhouden:
Leren schoenen: Regelmatig invetten of inspuiten met lederolie of -wax.
Textiel of synthetische schoenen: Behandelen met een water- en vuilafstotende spray. - Binnenzolen vervangen: Inlegzolen verliezen na verloop van tijd hun demping. Tijdig vervangen verlengt het draagcomfort en levensduur van de schoen.
- Schoenen afwisselen: Bij dagelijks intensief gebruik is het slim om twee paar te hebben en af te wisselen. Dit geeft elke schoen tijd om goed te drogen.
- Correct gebruiken: Gebruik de schoenen alleen waarvoor ze bedoeld zijn. Ga er dus bijvoorbeeld niet mee sporten. Strik de veters altijd goed, dit voorkomt scheeflopen en overmatige slijtage.
- Regelmatig inspecteren: Controleer de zool, neus en naden wekelijks en vervang onderdelen, zoals inlegzolen en veters, op tijd.
Schoenonderhoud
Welke factoren verkorten de levensduur van veiligheidsschoenen?
Zoals we eerder hebben verteld, is de mate waarin de schoenen gebruikt worden van invloed. Daarnaast zijn er andere factoren die de levensduur van veiligheidsschoenen kunnen verkorten.
Omgevingsfactoren
- Vocht en water: Weken materialen los, tasten de zool aan en veroorzaken schimmel.
- Extreme hitte of kou: Maken rubber hard/breekbaar of juist slap.
- Chemische stoffen, olie of vet: Lossen materialen langzaam op en maken leer en synthetisch materiaal poreus.
- Uv-licht en zon: Zorgen voor uitdroging en scheuren in leer en rubber.
Onderhoud
- Onvoldoende schoonmaken: Vuil, zand en chemicaliën krijgen de kans om in te werken op de materialen.
- Verkeerd drogen: Leer en rubber drogen uit en scheuren.
- Geen verzorging: Leer dat niet ingevet wordt, droogt en verliest stevigheid.
Opslag
- Vochtige of warme opslag: Versnelt de veroudering en schimmelvorming.
- Lang in afgesloten plastic zak: Materialen kunnen verstikken en sneller verslechteren.
Checklist: Zijn mijn veiligheidsschoenen nog goed?
Zool
- Is het profiel nog diep genoeg voor voldoende grip?
- Zijn er geen scheuren, gaten of loslatende stukken?
- Is de zool niet te hard of broos geworden?
Neus/beschermkap
- Is de staal- of composietneus niet ingedeukt of zichtbaar beschadigd?
- Zijn er geen scherpe randen voelbaar aan de binnenkant?
Bovenwerk
- Zijn er geen scheuren, gaten of loslatende stiksels zichtbaar?
- Is het materiaal (leer, textiel of kunststof) niet uitgedroogd of verzwakt?
Binnenkant
- Is de binnenvoering niet kapot of versleten?
- Biedt de inlegzool nog demping en ondersteuning?
- Ruiken de schoenen nog fris of zijn ze goed te reinigen?
Tussenzool (indien aanwezig)
- Is de penetratiebescherming nog intact (geen breuken of vervormingen)?
- Zijn er geen tekenen dat scherpe objecten zijn doorgedrongen?
Incidenten
- Zijn de schoenen vervangen na een zware impact (ook als er geen zichtbare schade is)?
- Zijn ze niet langdurig blootgesteld aan olie, chemicaliën of extreme hitte/kou die materialen aantasten?
Leeftijd/gebruiksduur
- Worden de schoenen dagelijks intensief gebruikt en zijn ze niet ouder dan 1 jaar?
- Worden de schoenen licht gebruikt en zijn ze niet ouder dan 2 jaar?
Sommige bedrijven schrijven een vaste vervangingsperiode voor veiligheidsschoenen voor, ongeacht de staat van de schoenen. Bijvoorbeeld elk jaar. Zo weet u zeker dat u altijd beschermd bent. In andere gevallen kunt u bovenstaande checklist doorlopen. Zodra een of meerdere vragen niet afgevinkt kunnen worden, is het tijd om de schoenen te vervangen.