Lockout Tagout: hoe past u deze veiligheidsprocedure toe?

Wat is Lockout Tagout?

Lockout Tagout is een methode om machines veilig buiten bedrijf te stellen voordat er onderhoud of reparaties plaatsvinden.

• Lockout: het fysiek afsluiten van energiebronnen of bewegende delen (bijvoorbeeld met sloten of klemmen).
• Tagout: het plaatsen van duidelijke labels of tags, zodat iedereen kan zien wie een installatie heeft afgesloten en waarom.
• Tryout: vaak toegevoegd als stap (“LOTOTO”): controleren of alle restenergie is vrijgegeven voordat men begint.
  
  LOTO wordt toegepast in uiteenlopende sectoren: van voedingsindustrie en logistiek tot datacenters, zorg, bouw en productie.

Waarom is Lockout Tagout belangrijk?

Bij onderhoud aan machines kunnen onverwachte bewegingen of het vrijkomen van energie ernstig letsel veroorzaken. Jaarlijks gebeuren wereldwijd miljoenen arbeidsongevallen; een aanzienlijk deel daarvan is gerelateerd aan onveilig onderhoud. Met lockout tagout:

• Voorkomt u ongevallen en stilstand door incidenten.
• Verlaagt u kosten, bijvoorbeeld door minder verzuim en lagere verzekeringspremies.
• Verhoogt u de productiviteit en versterkt u de veiligheidscultuur binnen uw organisatie.

Wet- en regelgeving

Er is in Nederland geen specifieke wet die lockout tagout verplicht stelt. Wel gelden EU-richtlijnen en Arbowet-eisen voor veilig gebruik van arbeidsmiddelen. Inspecties kunnen toetsen of u voldoende maatregelen heeft getroffen om medewerkers te beschermen. Bedrijven die internationaal opereren houden vaak ook rekening met OSHA- of ISO-richtlijnen.

Stappenplan voor een veilige lockout tagout-procedure

Wilt u LOTO implementeren? Besteed aandacht aan deze zes basiselementen:
1. Beleid – Stel een duidelijke lockout tagout-policy op.
2. Machine-specifieke procedures – Schrijf instructies per installatie.
3. Identificeer energie-isolatiepunten – Label deze duidelijk.
4. Opleiding – Train medewerkers over risico’s en correcte uitvoering.
5. Tools en PBM – Voorzie personeel van sloten, tags, hasps en beschermingsmiddelen (bijv. nitril handschoenen of oogbescherming).
6. Continu verbeteren – Houd procedures actueel bij nieuwe machines of medewerkers.

Lockout Tagout bij ploegendienst

Werkt u met meerdere ploegen? Gebruik dan groepsprocedures:

• Plaats sleutels in een lockbox die pas kan worden geopend zodra alle medewerkers hun sleutel hebben verwijderd.
• Geef elke medewerker een persoonlijke sleutel en label energiepunten, zodat duidelijk is wat afgesloten moet worden.
• Maak eventueel gebruik van masterkeys om bij verlies van een sleutel altijd toegang te houden.

Hulpmiddelen en producten

Voor een succesvolle implementatie heeft u de juiste materialen nodig:

• Lockout-sloten en -klemmen
• Tags en labels voor duidelijke communicatie
• Lockboxen en groepshasps
• PBM voor onderhoudswerkzaamheden (bijv. nitril handschoenen, veiligheidsbrillen, gehoorbescherming)
  (Bekijk ook onze productcarrousel met lockout-tagout oplossingen.)

Veelgestelde vragen over Lockout Tagout

1. Wat is het verschil tussen Lockout Tagout en LOTOTO?
LOTOTO staat voor Lockout Tagout Tryout. De extra stap “tryout” betekent dat u controleert of alle opgeslagen energie daadwerkelijk is vrijgegeven voordat u begint.
2. Is Lockout Tagout verplicht in Nederland?
Niet direct via een specifieke wet, maar het valt onder algemene Arbo- en EU-richtlijnen voor veilig werken. Inspecties kunnen maatregelen eisen als de veiligheid onvoldoende geborgd is.
3. Welke PBM horen bij Lockout Tagout?
Dit hangt af van de werkzaamheden, maar vaak zijn handschoenen (bijv. nitril), veiligheidsbrillen en gehoorbescherming aan te raden.
4. Hoe zorg ik dat medewerkers de procedure volgen?
Investeer in opleiding en herhaling. Maak het eenvoudig: gebruik universele tools, duidelijke labels en leg de voordelen van veiligheid goed uit.

Gerelateerde artikelen

• Oogbescherming bij industrieel werk
• Veiligheidspictogrammen ophangen: zo kiest u de juiste plek en afmeting
• Veilig werken op hoogte met valbeveiliging