Wanneer heeft u een stofmasker, halfgelaatsmasker of volgelaatsmasker nodig?

Het inademen van schone lucht is essentieel voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers. Lukt dat niet? Dan is adembescherming verplicht. In dit blog leg ik het verschil uit tussen stofmaskers, halfgelaatsmaskers en volgelaatsmaskers. Ook geef ik aan wanneer u welk type adembescherming kiest en welke filters u nodig heeft om veilig te kunnen werken. Dit hangt namelijk af van de stoffen, gassen of dampen die in uw bedrijf op de werkvloer (kunnen) vrijkomen. Daarnaast is het voor optimale bescherming van belang dat u het masker op de juiste manier gebruikt. Ddaarom geef ik ook nog enkele tips en geef ik antwoord op de meest gestelde vragen.

Wanneer is adembescherming verplicht?

Adembescherming is in Nederland verplicht zodra werknemers risico lopen om gevaarlijke stoffen of schadelijke concentraties in te ademen en die blootstelling niet voldoende kan worden weggenomen met bron- of collectieve maatregelen. De basis hiervoor ligt in de Arbowet en het Arbobesluit, en sluit aan bij richtlijnen van RI&E en NEN-EN 529 (RPE-richtlijn).

Situaties waarin adembescherming verplicht is, zijn

• Stof: bijvoorbeeld kwarts-, hout of metaalstof en asbestvezels.
• Dampen en gassen: oplosmiddelen, chemische dampen en verf- en lijmdampen.
• Biologische agentia: schimmels, bacteriën en virussen (bijvoorbeeld in de zorg of bij afvalverwerking).
• Zuurstofarme omgevingen: besloten ruimten, tanks en silo’s.

Arbeidshygiënisch beleid

Eerst moet het gevaar bij de bron aangepakt worden, zoals het vervangen van de gevaarlijke stof of het aanpassen van het proces. Daarna worden collectieve maatregelen genomen, denk aan afzuiging, ventilatie en afscherming. Pas als laatste stap, als restblootstelling blijft bestaan, moeten persoonlijke beschermingsmiddelen worden ingezet.

Verplichtingen voor werkgever

In de RI&E moet vastgelegd zijn waar en wanneer adembescherming nodig is. Werknemers moeten leren hoe ze het masker op de juiste manier moeten gebruiken, dragen en onderhouden. Ook moeten filters en maskers gecertificeerd zijn en tijdig vervangen worden. Kortom: adembescherming is verplicht zodra werknemers anders worden blootgesteld aan stoffen of omstandigheden die de gezondheid kunnen schaden, én wanneer andere maatregelen onvoldoende bescherming bieden.

Wat is een stofmasker?

Stofmaskers bedekken de neus en mond en beschermen de drager tegen het inademen van deeltjes (stof, nevel, rook, vezels en micro-organismen), maar niet tegen dampen. Deze maskers zijn over het algemeen geschikt voor eenmalig gebruik en zijn soms voorzien van een uitademventiel. Dit verhoogt het draagcomfort doordat het uitademen makkelijker gaat. Vooral bij zwaarder werk of langdurig dragen. Stofmaskers vallen onder de Europese norm EN 149:2001+A1:2009. Deze norm deelt de maskers in drie klassen in op basis van hun filterefficiëntie: FFP1, FFP2 en FFP3. FFP staat voor Filtering Face Piece.

Wat is een FFP1-masker?

Een FFP1-masker filtert minstens 80% van de deeltjes en is geschikt voor niet-toxische stoffen en nevels die de gezondheid niet direct of permanent schaden. Denk bijvoorbeeld aan grof stof bij hout- of schoonmaakwerk.

Wanneer gebruikt u een FFP1-masker?

Een FFP1-masker biedt de laagste bescherming van de drie klassen en wordt vooral gebruikt in situaties waar comfort en eenvoudige bescherming belangrijk zijn, maar er geen sprake is van gevaarlijke deeltjes.

• Bouw en renovatie: beschermen tegen grof stof bij boren, schuren of zagen van steen of hout.
• Landbouw: bescherming bij stof van hooi, stro of graan.
• Industrie: lichte werkzaamheden waar hinderlijk stof vrijkomt, maar geen toxische stoffen.
• Schoonmaak: bij droog vegen of stofrijke omgevingen.

Een FFP1-masker is niet geschikt voor giftige of kankerverwekkende stoffen en biedt ook geen bescherming bij hoge concentraties fijnstof. Daarnaast beschermt dit masker niet tegen gassen en dampen, daarvoor is een masker met gasfilter nodig.

Wat is een FFP2-masker?

Een FFP2-masker filtert minstens 94% van de ingeademde deeltjes en beschermt tegen schadelijke stoffen, zoals kwartsstof, fijnstof en lasrook. Dankzij de betere filtercapaciteit is het FFP2-masker geschikt bij reëel gezondheidsgevaar.

Wanneer gebruikt u een FFP2-masker?

Een FFP2-masker biedt een gemiddeld beschermingsniveau en is geschikt voor veel werksituaties met schadelijk stof, rook of aerosolen. Het is de meest gebruikte klasse in bouw, industrie en gezondheidszorg.

• Bouw en industrie
  - Bescherming tegen kwartsstof (siliciumdioxide) bij slijpen, zagen of boren in beton en steen.
  - Bescherming tegen houtstof. Sommige houtsoorten zijn kankerverwekkend.

• Metaalbewerking
  - Tegen lasrook en metaalstof, bij lichte concentraties.

• Gezondheidszorg
  - Veel gebruikt tijdens de COVID-19-pandemie.
  - Beschermt zorgverleners tegen virusdeeltjes en aerosolen.

• Landbouw en voedingsindustrie
  - Tegen schimmelsporen, meelstof en andere organische deeltjes.

Een FFP2-masker beschermt niet tegen zeer gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld asbestvezels) en is ook niet geschikt in situaties waar gassen en dampen vrijkomen. Daarnaast heeft een FFP2-masker een beperkte gebruiksduur doordat filters bijvoorbeeld verzadigd of verstopt raken.

Wat is een FFP3-masker?

Een FFP3-masker filtert minstens 99% van de ingeademde deeltjes. Deze maskers bieden de hoogste bescherming tegen zeer gevaarlijke stofdeeltjes, bacteriën, virussen en vezels zoals asbest. Veel modellen hebben een uitademventiel om warmte en vocht sneller af te voeren.

Wanneer gebruikt u een FFP3-masker?

Een FFP3-masker is de beste keuze bij gevaarlijke of kankerverwekkende stoffen, zeer fijne deeltjes en biologische risico’s. Het is verplicht bij werkzaamheden met asbest, kwartsstof en andere hoog risicosituaties.

• Asbestverwijdering
  - Onmisbaar bij sanering van asbestvezels.
  
  
• Kwartsstof en andere kankerverwekkende stoffen
  - Slijpen, zagen of boren in beton, baksteen of steenachtige materialen.
  
  
• Metaalbewerking & lassen
  - Bescherming tegen zeer fijne lasrookdeeltjes.
  
  Gezondheidszorg en farmaceutische industrie
  - Tegen zeer fijne biologische agentia zoals bacteriën, virussen en schimmelsporen.
  
  
• Chemische industrie
  - Bij verwerking van gevaarlijke poeders en toxische stoffen.

Ook hier geldt dat een FFP3-masker geen bescherming biedt tegen gassen en dampen. Daarnaast is de ademweerstand hoger dan bij een FFP1 of FFP2-masker wat het dragen zwaarden kan maken.

Wat is de Maximaal Aanvaarde Concentratie (MAC)?

Om tot een verantwoorde en veilige keuze te komen moet u weten hoe schadelijk de stof, nevel, rook of vezel is en hoeveel ervan vrijkomt. Met behulp van de MAC-waarde, de maximaal aanvaarde concentratie van een stof in de lucht, kunt u bepalen met welk FFP-masker er veilig in een ruimte gewerkt kan worden. Een FFP1-stofmasker beschermt tegen stofdeeltjes tot vier keer de MAC-waarde, een FFP2-masker tegen stofdeeltjes tot tien keer de MAC-waarde en een FFP3-masker tegen deeltjes tot twintig keer de MAC-waarde. Tegenwoordig wordt vaker gesproken over de OEL-waarde (Occupational Exposure Limit) i.p.v. de MAC-waarde, omdat deze term internationaal wordt gebruikt en beter aansluit bij EU-richtlijnen.

Wat is een halfgelaatsmasker?

Een halfgelaatsmasker bedekt uw neus, mond en kin en sluit beter aan op het gezicht dan stofmaskers. Hierdoor is de kans kleiner dat er stoffen, gassen of dampen via de zijkanten binnenkomen. Het biedt daardoor een hogere bescherming dan een stofmasker. Een halfgelaatsmasker is vaak uitgevoerd met een filterhouder waar verwisselbare filters op geschroefd kunnen worden. Bijvoorbeeld filters voor deeltjes (stof, vezels, rook of nevels), gassen en dampen of een combinatiefilter. Een halfgelaatsmasker is herbruikbaar. U kunt het filter namelijk na (langdurig) gebruik verwisselen.

Wanneer gebruikt u een halfgelaatsmasker?

U gebruikt een halfgelaatsmasker bij werkzaamheden met gevaarlijke stofdeeltjes, gassen of dampen waar een wegwerp FFP-masker tekortschiet, maar bescherming van de ogen niet noodzakelijk is.

• Bouw en industrie: werken met kwartsstof, oplosmiddelen of verf.
• Chemische industrie: bij werken met dampen en vluchtige stoffen.
• Landbouw: bij gebruik van pesticiden.
• Onderhoudswerk: schuren, stralen, lijmen en werken met oplosmiddelen.

Alles weten over halfgelaatsmaskers? Lees dan dit blog!

Wat is een volgelaatsmasker?

Een volgelaatsmasker bedekt naast uw neus, mond en kin ook uw ogen en beschermt dus uw hele gezicht. Volgelaatsmaskers hebben een hoger draagcomfort. Volgelaatsmaskers kunnen gecombineerd worden met een stof-, gas-, damp- of combinatiefilter.

Wanneer gebruikt u een volgelaatsmasker?

Werkt u met gassen die de ogen of de huid kunnen irriteren of heeft u te maken met sprays met chemische stoffen, dan is een volgelaatsmasker de veiligste oplossing. Ook wanneer u werkt met erg fijne stoffen of spuitwerk kunt u beter een volgelaatsmasker nemen dan een stofmasker of een halfgelaatsmasker.

• Chemische industrie: bescherming tegen giftige gassen, dampen en vloeistofspatten.
• Asbestverwijdering: vaak gebruikt met P3- of combinatiefilters.
• Brandweer en hulpdiensten: in combinatie met onafhankelijke ademlucht (persluchttoestel).
• Industrieel onderhoud en reiniging: bij werken met agressieve oplosmiddelen of zuren.
• Farmaceutische en medische sector: bij blootstelling aan gevaarlijke poeders of biologische agentia.

Alles weten over volgelaatsmaskers? Lees dan dit blog!

Welk filter heeft u nodig?

Nu u weet of een stofmasker, halfgelaatsmasker of volgelaatsmasker de veiligste oplossing is, moet u ook weten welke filter voor uw situatie de beste bescherming biedt. Meer over welk filter u het beste kunt gebruiken in welke situatie, leest u hier.

Wilt u weten wat u kunt besparen door over te stappen op CaluPrevent BSL adembescherming? Laat dan uw gegevens achter via onderstaande button en wij nemen contact met u op voor een vrijblijvende prijsvergelijking. 

Meer informatie

Heeft u nog vragen over het gebruik of toepassing van de verschillende soorten maskers? Neem gerust contact met mij op via 06 - 22 903 262 of [email protected]. Ik help u graag verder. Meer weten over adembescherming? Lees dan eens een van onze andere blogs over dit onderwerp.