In 2025 zijn de kernprincipes van HACCP grotendeels hetzelfde gebleven. Wel zijn de eisen rondom implementatie, documentatie en toezicht verder aangescherpt. Zo ligt er meer focus op risicogestuurd werken en food defense, moeten beslissingen die u neemt grotendeel gebaseerd zijn op continu verzamelde geautomatiseerde data en moet uw kennis van wet- en regelgeving en certificeringssystemen up-to-date zijn. Daarnaast is interdisciplinaire samenwerking en training nog belangrijker geworden, net als duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid en snelle incidentrespons en crisismanagement. Wat dit voor u als QA-manager betekent, heb ik voor u in dit blog op een rijtje gezet.
1. Meer focus op risicogestuurd werken en food defense
In 2025 ligt de nadruk sterker op risicogestuurd werken en food defense. Dit komt door toenemende globalisering, digitale kwetsbaarheden (meer cyberaanvallen) en maatschappelijke druk op voedselveiligheid. In plaats van louter te controleren of iets goed is gegaan, draait risicogestuurd werken om het voorspellen, analyseren en beheersen van risico's vóórdat ze zich voordoen.
Voor u als QA-manager betekent dit dat u:
- Proactief alle typen risico’s moet identificeren.
- Risicoanalyse-methoden moet toepassen.
- De risico’s op basis van data en trends moet prioriteren.
- HACCP-maatregelen dynamisch moet kunnen aanpassen wanneer omstandigheden wijzigen.
Food defense is het geheel aan maatregelen dat u neemt om uw productieketen te beschermen tegen opzettelijke sabotage of besmetting (van buitenaf of intern).
Als QA-manager wordt van u verwacht dat u:
- Threat Assessment Critical Control Points (TACCP) gaat uitvoeren.
- Een Food Defense Plan opstelt.
- Bewustwordingstrainingen gaat organiseren.
- Samen gaat werken met HR, IT en beveiliging.
2. Datagedreven en digitale monitoring
Beslissingen en controles worden niet langer meer alleen op basis van steekproeven of handmatige metingen genomen, maar moeten grotendeels gebaseerd zijn op continu verzamelde, geautomatiseerde data. Voor het realtime verzamelen van deze procesdata kunnen sensoren, IoT-apparaten en softwareplatforms worden gebruikt. De data worden automatisch vastgelegd en opgeslagen en analyse gebeurt met behulp van algoritmes, dashboards en soms zelfs AI. Dit heeft als voordeel dat u altijd realtime inzicht heeft, de data beter te traceren is, de kans op fouten en fraude minimaal is en trends en voorspellende analyses kunnen worden gedaan.
Wat vraagt dit van u als QA-manager?
- Kennis van digitale tools.
- Data-analyse skills.
- Samenwerking met IT en productie.
- Opstellen van duidelijke protocollen.
- Goed regelen van privacy en cybersecurity.
3. Kennis van wetgeving en certificeringssystemen
Goede kennis van wet- en regelgeving en certificatiesystemen zorgt ervoor dat het HACCP-beleid niet alleen technisch klopt, maar ook juridisch en commercieel waterdicht is. Omdat wetgeving rondom voedselveiligheid continu verandert, is het belangrijk om op de hoogte te blijven van Europese Verordeningen en richtlijnen, nationale wetgeving en internationale regelgeving. Maar u moet ook kennis hebben van allergenenwetgeving en etiketteringsvereisten, privacy en dataveiligheid en milieu- en duurzaamheidsregelgeving. Daarnaast moet u de belangrijkste certificeringen anno 2025 kennen, zoals BRCGS Food Safety v9, IFS Food v8 en FSSC 22000 v6.
Voor u als QA-manager betekent dit dat u:
- Up-to-date moet blijven over de laatste versies en interpretaties van normen.
- Interne audits moet beheren en externe audits moet voorbereiden volgens deze normen.
- Eisen moet vertalen naar praktische werkinstructies en processen.
- Continue verbetering en management review moet borgen.
- Moet communiceren met certificerende instellingen en afnemers.
4. Interdisciplinaire samenwerking en training
Voedselveiligheid raakt alle onderdelen van de organisatie. Van productie, logistiek en inkoop tot R&D, marketing en HR. Samenwerking tussen deze verschillende afdelingen is belangrijk omdat het bij voedselveiligheid om complexe processen gaat, problemen zo snel kunnen worden gesignaleerd én aangepakt en draagvlak kan worden gecreëerd. Training van alle medewerkers is cruciaal om gedrag, kennis en vaardigheden up-to-date te houden.
Wat vraagt dit van u als QA-manager?
- Regelmatig opleiden van alle medewerkers.
- Specifieke trainingen op maat maken en/of geven.
- Diverse leervormen gebruiken (bijvoorbeeld klassikaal, e-learning en praktijkoefeningen).
- Effectiviteit hiervan meten.
- Cultuur en gedragsverandering stimuleren.
5. Duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid
QA-managers krijgen de taak om niet alleen te zorgen voor veilige producten, maar ook om dat op een maatschappelijk verantwoorde en duurzame manier te doen. Dit wordt steeds belangrijker. Naast consumenten vragen namelijk steeds meer retailers bewijs van duurzaamheidspraktijken. Ook is er nieuwe wet- en regelgeving die duurzame productie stimuleert en kunnen duurzame ontwikkelingen voedselveiligheidsrisico’s verkleinen, bijvoorbeeld door minder gebruik van schadelijke chemicaliën.
Voor u als QA-manager betekent dit in de praktijk dat u:
- Duurzaamheid moet integreren in de HACCP-risicoanalyse.
- Allergenen en ‘clean label’ producten moet beheren.
- Verantwoord moet omgaan met afval en reststromen.
- Sociale aspecten en goede arbeidsomstandigheden moet waarborgen.
- Transparant moet communiceren en rapporteren.
6. Snelle incidentrespons en crisismanagement
Met toenemende complexiteit in de voedselketen, strengere wetgeving en meer druk vanuit de maatschappij en media is het essentieel dat QA-managers snel, effectief en doordacht kunnen reageren op incidenten. Incidentrespons is het direct en doelgericht reageren op een afwijking, calamiteit of voedselveiligheidsincident om verdere schade te beperken. Crisismanagement betreft de bredere aanpak wanneer een incident uitgroeit tot een crisis, zoals een product recall, negatieve publiciteit of bedreiging van de voedselveiligheid op grote schaal. Dit is belangrijk omdat incidenten dankzij social media en online nieuwsplatformen razendsnel kunnen uitgroeien tot reputatieschade. Snel en transparant handelen is vaak wettelijk verplicht en draagt bij aan het consumentenvertrouwen. En dankzij de vaak complexe supply chains kunnen incidenten zich via meerdere schakels verspreiden, daarom is snelle coördinatie noodzakelijk.
Dit vraagt van u als QA-manager:
- Een up-to-date crisisplan en procedures.
- Regelmatige oefeningen en simulaties.
- Snelle en juiste communicatie.
- Incidentregistratie en root cause analyse.
- Samenwerking met andere disciplines.
Meer weten?
Heeft u nog vragen over de aangescherpte eisen rondom implementatie, documentatie en toezicht? Neem dan gerust contact met mij op via 06 - 53 736 370 of [email protected]. Ik vertel u graag meer over wat deze veranderingen voor u als QA-manager betekenen.
